Minggu, 25 Oktober 2015

Tembung Lingga Lan Andhahan

TEMBUNG LINGGA LAN ANDHAHAN

1.     Tembung  lingga (kata dasar): Sakabehing  tembung kang durung owah
saka asale.
Tuladha: ajar, sinau, pangan
2.     Tembung andhahan (kata jadian) : tembung kang wis owah saka asale
utawa tembung kang wis oleh tambahan/imbuhan/wuwuhan.
Imbuhan/tambahan/wuwuhane:
Ater-ater wuwuhan kang mapane ana sangarepe tembung lingga
Panambang wuwuhan kang mapane ana saburine tembung lingga
Seselan wuwuhan kang mapane ana tengahing tembung lingga
1.     Oleh ater-ater hanuswara: m (am), n (an), ng (ang), ny (anya)
m + pangan: mangan(tembung andhahan)
n + tulis       : nulis
1.     Oleh ater-ater tripurusa: dak, kok, di
dak + pangan
kok + tulis
di + tulis
1.     Oleh ater-ater liyane: a, ka/ke, pa, pi, pra, tar, sa, pari, kuma, kami,
kapi, ma/me, pan, pam, pang:
ke+ gawa: kegawa, pa +adu: padu, pi + weling: piweling
2.     Oleh seselan : in, er, el, um
in + serat : sinerat
um+ bagus : gumbagus
um + kaki : kumaki/kemaki
1.     Oleh panambang: a, e, i, en, an, ake, aken, ku, mu, ipun, ke, ane: bali + a: balia
2.     Tembung andhahan amarga dirangkep:
–          Dwi lingga wantah: esuk-esuk
–          Dwilingga salin swara: bola-bali
–          Dwipurwa (purwa=wiwitan) yaiku  wandane ngarep dirangkep: tulung: tutulung/tetulung
–          Dwiwasana yaiku wandane mburi dirangkep: cekikik, cengenges, cengingis
–          Dicambor: tembung loro didadekake siji:
Tembung camboran yaiku tembung loro kang beda dianggo bebarengan
nuwuhake teges anyar.
a). camboran wutuh: naga + sari: nagasari(jeneng panganan)
b). Camboran tugel
Camboran tugel kadadeyan saka wanda(suku kata) tembung.
Amarga lara wake mung kari lunglit(balung karo kulit).

0 komentar:

Posting Komentar